Làng Hạ là một làng ở đầu nguồn sông Hương thuộc xã Dương Hòa, cách thành phố Huế tầm 20km đường bộ. Cách thuận tiện nhất để đến Làng Hạ là từ thành phố Huế đi đến Lăng vua Gia Long. Rồi từ đó đi tiếp thêm 4km dọc theo bờ sông Hương dưới những tán tre và thông xanh mát sẽ thấy một bãi phù sa thoáng đãng bên phía tay trái với những đám bưởi Thanh Trà xen với ngô, đậu, sả chanh xanh ngắt. Làng Hạ của tươi đẹp hiền hòa bắt đầu từ đây.
Làng Hạ chẳng có gì ngoài… cây xanh. Cả làng toàn màu xanh, xanh suốt bốn mùa. Trước đây, cách thuận tiện nhất để đến làng Hạ là đi đò ngược dòng sông Hương từ chợ Đông Ba. Mãi cho đến mấy năm gần đây, những cây cầu mới được xây thì việc đi và đến Làng Hạ mới được thuận tiện. Vì khá là cách trở nên Làng Hạ còn hoang sơ và ít người. Cả Làng chỉ có vài chục gia đình sinh sống bên dưới những khu vườn rộng mênh mông trồng toàn bưởi Thanh Trà và vài loại cây ăn quả địa phương. Phía Đông của Làng nhánh sông Tả trạch của sông Hương, có nguồn nước từ vườn quốc gia Bạch Mã chảy về. Phía Tây là những dãy đổi xanh trùng điệp xen lẫn vài đám ruộng và vườn cây. Ít người sinh sống, đất tốt, nằm cạnh bờ sông nên Làng Hạ có rất nhiều cây và xanh tươi quanh năm.
Ý tưởng khởi nghiệp của chúng tôi vốn chẳng liên quan gì đến Làng Hạ. Ban đầu, chúng tôi muốn chiết xuất dược liệu từ cây thảo mộc thu hái từ tự nhiên ở vùng núi cao, tạo thêm thu nhập cho những cộng đồng đang bảo vệ rừng tự nhiên. Nhưng vì những nơi đó không đủ điều kiện để lắp đặt thiết bị, chúng tôi đến Làng Hạ đặt cơ sở sản xuất vì ở đây có nhà của một thành viên trong nhóm.
Chúng tôi đến Làng Hạ thì thấy ở đó là một nơi rất thích hợp để trồng nguyên liệu. Đất ở đây tốt, có nguồn nước sạch, không khí và môi trường trong lành, có mặt bằng và điện để lắp thiết bị, có đường giao thông không quá tệ. Nhưng có lẽ lý do chính để chúng tôi khởi nghiệp ở Làng Hạ là để có một nơi vừa làm việc lại được vừa thư giãn.
Có một điều may mắn là có vài người dân ở đây cũng thích đồng hành với LMX. Chúng tôi bắt đầu cuốc đất, trồng sả chanh, trồng gừng, trồng tràm năm gân, rau bạc hà trên một vài đám đất nhỏ đi mượn. Sau đôi lần thất bại, cuối cùng thì những chai tinh dầu thơm ngát cũng lên kệ, đem hương thơm thiên nhiên Làng Hạ đi khắp nơi.
Đặt tên cho một sản phẩm đúng là một việc vô cùng khó. Ai cũng muốn có một cái tên bao hàm đủ thứ ý nghĩa cho đứa con tinh thần, rồi còn phải đúng với quy định để còn xin bảo hộ nhãn hiệu nữa. Mất mấy tháng lăn tăn với việc đặt tên thương hiệu, tốn rất nhiều cà phê mà chẳng nghĩ ra được cái gì. Rồi cuối cùng, Làng Hạ được chọn làm thương hiệu theo lời một bác nông dân làm cùng chúng tôi. Chúng tôi nói với bác là nghĩ mãi là chưa ra tên chi để làm nhãn, bác ấy nói thì làm ở Làng Hạ thì đặt tên Làng Hạ. Rất đơn giản.
Thật ra, chúng tôi thấy thích cái tên Làng Hạ vì nó phù hợp với những điều mà chúng tôi tâm huyết theo đuổi. Trước hết, Làng Hạ là một cái tên rất Việt và rất bình dị, nhưng cũng rất thân thương, và…. chưa có ai đăng ký. Hầu hết người Việt ai cũng có một làng gọi là quê. Quê là nơi để lâu lâu về một lần, để được thư giãn thảnh thơi, để trở về với tuổi thơ, để gắn kết, để phục hồi năng lượng, và rất nhiều lý do tốt đẹp khác. Vì thế mà những dịp lễ, tết, hàng chục triệu người Việt đều về quê, bất chấp chi phí, thời gian. Về đến quê, có khi chỉ mới vừa đến nơi, chưa gặp ai, nhưng bạn đã thấy trong người vui tươi, khỏe khoắn.
Đó là khi bạn được hít thở bầu không khí làng quê sau một thời gian sống trong thành phố. Nhiều người vì yêu cái không khí làng quê đã tạo ra phong trào “bỏ phố về quê”. Du lịch farm stay nở rộ gần đây cũng là để đáp ứng nhu cầu hít thở không khí đồng quê của người thành thị. Không khí làng quê giúp con người khỏe mạnh, thư giãn không chỉ vì nó trong sạch và vì nó chứa nhiều hợp chất mà khoa học gọi là phytoncide do cây cỏ phát tán vào không khí.
Phytoncide chính là tinh dầu do thực vật tạo ra để bảo vệ cho cây chống lại sâu bệnh và để liên lạc với nhau. Nhưng, để về làng quê hít thở không khí trong lành chứa đầy tinh dầu của cây cỏ là việc không phải lúc nào dễ. Có nhiều người cả năm trời mới đi một lần. Và khi các bạn muốn về quê mà không được, thì có chúng tôi đem quê tới tận nơi cho bạn. Chúng tôi gom tinh dầu thiên nhiên bỏ vào những cái chai nhỏ, đóng kín để gửi đến cho bạn. Bạn mở chai ra là có cả không khí đồng quê trong nhà, chẳng cần đi đâu xa. Những chai tinh dầu Làng Hạ chứa đựng những kết tinh của thiên nhiên làng quê để bạn cảm nhận được quê hương ở mọi nơi, mọi lúc.
