Tầm quan trọng của việc sử dụng tinh dầu nguyên chất
Việc đảm 100% tinh dầu là tự nhiên và nguyên chất rất quan trọng khi sử dụng tinh dầu. Tinh dầu thiên nhiên chính là dạng thảo dược tinh khiết nhất, thơm nhất từ thực vật. Khi chúng ta vô tình sử dụng hương liệu tổng hợp, các sản phẩm đó không có khả năng trị liệu mặc dù có thể thơm hơn tinh dầu tự nhiên. Hơn nữa, các hương liệu tổng hợp có thể dẫn đến các rủi ro về sức khỏe – đặc biệt là với những người dễ nhạy cảm và dị ứng. Chắc chắn là bạn không muốn mua phải những sản phẩm như vậy.
Tuy nhiên, việc phân biệt được hương liệu tổng hợp và tinh dầu tự hiên là không dễ. Nhãn mác, bao bì bên ngoài có thể làm người tiêu dùng nhầm lẫn. Hơn nữa, các phiên bản hương liệu tổng hợp thường được tạo ra có mùi giống hệt như thật, có thể đánh lừa cả chuyên gia. Nói chung là nếu chỉ nhìn bằng mắt, ngửi bằng mũi thì không thể xác định được. Qua bài viết này, tôi muốn chia sẻ kinh nghiệm để bạn có thể đảm bảo rằng bạn chọn đúng tinh dầu thiên nhiên 100%.
Chưa có quy định thế nào là “tinh dầu tự nhiên”
Không chỉ riêng Việt Nam mà ở nhiều nước khác, khái niệm “Tinh dầu tự nhiên” hay “Tinh dầu thiên nhiên” chưa được quy định. Có nhiều nhầm lẫn (vô tình hoặc cố ý) giữa tinh dầu tự nhiên và hương liệu tổng hợp đã xảy ra là do không có quy định về rõ cái gì được gọi là “tinh dầu tự nhiên”. Do đó, một số sản phẩm hương liệu tổng hợp vẫn được dán nhãn là “tinh dầu thiên nhiên”.
Điều này được làm có chủ ý hay cũng có thể không vì có nhiều người bán hàng thực sự không nhận ra sự khác biệt giữa tự nhiên và tổng hợp. Họ làm cho khách hàng tin rằng họ đang bán tinh dầu thiên nhiên chính hiệu. Ngay cả chúng tôi cũng đã từng gặp phải hương liệu tổng hợp khi mua tinh dầu tự nhiên từ nhà cung cấp quen biết.
Cũng có những trường hợp tinh dầu mặc dù là “tự nhiên” nhưng không còn hoàn toàn “tự nhiên” hay nói cách khác là không còn nguyên chất. Đó là trường hợp tinh dầu tự nhiên đã bị tách bớt một hoặc vài thành phần quan trọng, có giá trị cao. Phụ phẩm còn lại sau khi bị lấy đi những thành phần quan trọng vẫn có các đặc tính lý hoá cũng như mùi hương không thay đổi đáng kể.
Trong trường hợp khác, một tinh dầu tự nhiên vì một lý do nào đó được thêm vào một hoặc vài thành phần hay được pha trộn với tinh dầu tự nhiên khác (thường là một loại gần giống nhưng rẻ hơn) thì vẫn có thể xem là tinh dầu tự nhiên, nhưng không còn nguyên chất.
Và cũng vì thiếu quy định “ Tinh dầu tự nhiên” là gì nên thông tin được đưa lên nhãn tinh dầu hiện nay cũng khá tuỳ tiện. Về nguồn gốc thì có những từ như “hữu cơ”, “thuần chay”, về công dụng thì “trị” được nhiều loại bệnh, thậm chí “dùng trực tiếp” trên cả người lớn và trẻ em. Một số nhà sản xuất có xây dựng tiêu chuẩn cơ sở (TCCS) cho sản phẩm tinh dầu thiên nhiên dựa trên bộ TCVN hoặc Dược điển.
Tuy nhiên, các chỉ tiêu theo TCVN hay Dược điển đều không đủ để đảm bảo sản phẩm cho dù tuân thủ đúng TCCS được công bố là tinh dầu thiên nhiên. Việc có các tiêu chuẩn như là ‘Hữu cơ” hay “An toàn” là những chỉ số tích cực, nhưng cần được xác thực.
Cần Tìm Thông tin gì để khẳng định tinh dầu tự nhiên và nguyên chất
Một nhà sản xuất tinh dầu tự nhiên nguyên chất chuyên nghiệp sẽ đưa các thông tin sau đây lên nhãn, hoặc cung cấp cho khác hàng dưới những hình thức khác nhau:
- Tất cả các thành phần, hoặc ít nhất là các thành phần chiếm tỷ lệ lớn
- Tên khoa học loài cây
- Nguồn gốc nguyên liệu
- Bộ phận của cây được dùng để chiết xuất và phương pháp chiết xuất
- Chỉ dẫn an toàn sử dụng, lưu trữ.
- Chứng nhận cho những tiêu chuẩn được công bố
Tuy nhiên, thông tin trên nhãn mác cho dù đầy đủ vẫn không đảm bảo tinh dầu bên trong chai bạn đang cầm trên tay là tự nhiên và nguyên chất. Vẫn có nhiều trường hợp hồ sơ được xây dựng trên một sản phẩm chuẩn nhưng hàng hoá thực tế thì lại khác.
Thông tin mà bạn có thể sử dụng để xác định sản phẩm tinh dầu tự nhiên nguyên chất chính là tờ “kết quả phân tích GC/MS”. GC/MS là viết tắt của “Gas Chromatography/Mass Spectrometry.” Đó là một kiểm tra tra phòng thí nghiệm nhận dạng các thành phần của một loại tinh dầu. Báo cáo GC/MS sẽ tiết lộ thành phần hóa học của mẫu tinh dầu bạn gửi đi phân tích và chúng có thể giúp xác định tinh dầu tự nhiên nguyên chất bằng cách so sánh với phân tích của mẫu chuẩn.
Ngay cả trong trường hợp kết quả phân tích GC/MS với mẫu tinh dầu của bạn không hoàn toàn tương đồng với mẫu chuẩn thì bạn cũng có thể khẳng định tinh dầu của mình là tự nhiên và nguyên chất khi mà không có những thành phần lạ, thành phần nhân tạo xuất hiện cũng như những thành phần quan trọng không bị mất đi, hoặc có tỷ lệ quá thấp.
Cây trồng bị ảnh hưởng rất lớn bởi vùng đất và khí hậu mà chúng phát triển, và do đó, không có các lô tinh dầu cùng một loại giống hệt nhau. Ví dụ, tinh dầu Thiên Niên Kiện ở khu vực miền Trung có thể có tỷ lệ linalool cao hơn so với tinh dầu Thiên Niên Kiện ở khu vực miền Bắc, hoặc Thiên Niên Kiện ở miền Trung nhưng có số năm tuổi ít hơn.
Nếu một công ty đang sản xuất hoặc kinh doanh mua tinh dầu chuyên nghiệp, họ thường sẽ có báo cáo GC/MS cho từng lô hàng, hoặc ít nhất là đã từng làm với một lô và các lô khác thì có tính tương đồng. Họ muốn biết các thành phần trong các sản phẩm họ đang bán, để họ có thể phục vụ khách hàng tốt hơn, minh bạch hơn. Các công ty này cung cấp các báo cáo GC/MS ngay trên trang web của họ, hoặc sẽ vui lòng chia sẻ chúng nếu bạn hỏi. Điều này là một trong những chỉ số lớn nhất cho thấy một công ty cam kết bán tinh dầu thiên nhiên nguyên chất.
Mặc dù một công ty không cung cấp báo cáo GC/MS không nhất thiết có nghĩa là họ đang bán các sản phẩm không tự nhiên và nguyên chất. Nhưng việc có báo cáo GC/MS về các loại dầu của họ cho thấy một công ty quan tâm về chất lượng và độ tinh khiết, và cung cấp các báo cáo GC/MS cho công chúng là một dấu hiệu của tính minh bạch – là một yếu tố quan trọng của một công ty. Chi phí để làm GC/MS cho một mẫu sản phẩm là khá cao (trên 2 triệu đồng) với những loại tinh dầu phổ biến.
Trong khi đó, rất ít người biết và hỏi đến thông tin này khi mua tinh dầu. Việc tôn trọng khách hàng bằng cách cung cấp thông tin tất cả các thành phần của bất kỳ sản phẩm nào mà họ sẽ dùng trên trên cơ thể là một hành vi tốt. Sự thiếu minh bạch cho thấy một người bán có thể không hiểu rõ về các thành phần của sản phẩm mình bán. Hoặc họ có thể đang sử dụng “hương liệu” và không muốn nói ra, vì họ có thể mất khách hàng.
Hãy là người sử dụng tinh dầu thông minh
Hãy thực hiện công việc kiểm tra kỹ lưỡng thông tin và đọc kết quả GC/MS để đảm bảo chúng ta đang dùng tinh dầu thiên nhiên 100%. Hãy mua và sử dụng tinh dầu thiên nhiên – không chỉ vì hiệu quả của sản phẩm, vì sức khỏe của bạn và người thân, mà còn giúp cho những nhà sản xuất và kinh doanh tinh dầu tử tế tiếp tục tồn tại và phát triển, đẩy lùi hàng giả và kém chất lượng ra khỏi thị trường. Thông qua sự lựa chọn có hiểu biết, mỗi chúng ta đã giúp lấy lại uy tín cho tinh dầu Việt Nam vốn từng nổi tiếng khắp năm châu.