Thiên Niên Kiện – Một loài thảo dược quý giá trong Đông Y

Nếu bạn đã từng mua hàng tại LMX, có lẽ bạn đã nghe đến tinh dầu Thiên niên kiện – một cái tên có phần lạ lẫm và khó đọc. Nhiều khách hàng còn gọi nhầm là tinh dầu “Thiên nhiên” kiện vì từ này nghe có vẻ thuận tai hơn. 

Để giải đáp thắc mắc và giúp bạn hiểu rõ hơn về sản phẩm đặc biệt này, mình viết bài này nhằm chia sẻ về cây Thiên niên kiện và những ứng dụng tuyệt vời của nó trong Đông y.

Thiên niên kiện không chỉ là một dược liệu quý với nhiều công dụng chữa bệnh mà còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe cho người sử dụng. Hãy cùng khám phá để thấy được vì sao Thiên niên kiện lại được tin dùng trong nhiều bài thuốc dân gian và hiện đại.

Thiên niên kiện là cây gì?

Trước hết, phân tích cái tên Thiên niên kiện để mọi người cùng hiểu và đừng gọi nhầm tên nữa. Thiên niên kiện được ghép từ 3 từ Hán Việt. Thiên có nghĩa là một nghìn; niên là năm và kiện là khỏe mạnh. Như vậy, tạm phân tích tên Thiên niên kiện có nghĩa là một ngàn năm khỏe mạnh. 

Mình cũng không rõ tên này có trước hay là vì công dụng quá đặc biệt của nó mà người xưa đặt cho nó tên này. Chỉ biết rằng, rễ củ của Thiên niên kiện được sử dụng như là một loại thuốc y học cổ truyền trong hơn 3000 năm để điều trị một loạt triệu chứng dựa trên các đặc tính giảm đau, chống trầm cảm, chống viêm, sát trùng, chống co thắt, an thần và kháng nấm của nó. (Policegoudra và cộng sự, 2012; Rhind, 2019).

Thiên niên kiện tên khoa học là Homalomena aromatica (Roxb). Schott (Calla aromatica Roxb). Homalomena occulta (Iowa) Schott, thuộc họ Ráy Araceae. Thân rễ của nó mập, màu xanh, có đường kính khoảng 1-2cm.

Lá của cây mọc so le, có cuống dài từ 18 đến 25cm, màu xanh nhạt, mềm mại và nhẵn. Phần dưới của cuống lá mở rộng thành bẹ màu vàng nhạt; phiến lá có hình dạng như đầu mũi tên, dài từ 11-15cm và rộng từ 7-11cm, đầu lá nhọn. Phần dưới của lá hình cánh tên, mép lá nguyên, mặt trên lá có màu sắc đậm hơn, cả hai mặt đều nhẵn.

Cây thiên niên kiện có tác dụng gì?

Theo các tài liệu y học, cây này có vị cay, đắng, tính ấm và quy vào kinh Thận, Can. Nó thường được sử dụng để điều trị các vấn đề về xương khớp như phong thấp, đau lưng, mỏi gối và tê bì chân tay. Tinh dầu chiết xuất từ thiên niên kiện còn có tác dụng kháng khuẩn, giảm đau, và tăng lưu thông khí huyết.

Ngoài ra, thiên niên kiện còn hỗ trợ tiêu hóa và giảm các triệu chứng đau bụng kinh. Nó có thể được sử dụng dưới nhiều dạng, từ ngâm rượu, sắc uống đến giã nát dùng ngoài. Đặc biệt, tinh dầu thiên niên kiện còn được ứng dụng trong công nghiệp nước hoa nhờ hương thơm dễ chịu

Ứng dụng Thiên niên kiện trong Đông y

Ở Trung Quốc, cây này phân bố phổ biến ở các tỉnh phía Đông Nam và Tây Nam như Quảng Đông, Quảng Tây, Vân Nam. Trong y học cổ truyền Trung Quốc, củ Thiên niên kiện được dùng để điều trị các bệnh về dạ dày, viêm khớp dạng thấp, đồng thời cũng được dùng làm chất chống viêm và các loại thuốc bổ.

Bên cạnh đó, người Trung Quốc còn dùng Thiên niên kiện để điều trị các vết thương hoặc trộn lẫn với một số thảo dược khác để chữa gãy xương, xuất huyết, tứ chi tê bại, đau dạ dày, viêm dạ dày và ruột, cơ bắp khó co duỗi, phong thấp, đau lưng, đau đùi và đau nhức xương khớp. 

Ở Ấn Độ, lá của cây Thiên niên kiện được nhiều bộ tộc ở phía Đông Bắc sử dụng như một món ăn, đặc biệt là dùng làm gia vị cho món cà ri vì hương thơm dễ chịu của nó. Các món ăn từ lá cây này còn có thể giúp giảm rối loạn tiêu hóa. Ngoài ra, người dân có thể nghiền nát hoặc cắt lát để dán lên các vết thương để chống viêm.

Ở Việt Nam, Thiên niên kiện cũng được sử dụng rất nhiều trong Đông Y. Theo Đông Y, Thiên niên kiện có vị đắng, cay, mùi thơm, tính ấm, vào 2 kinh can, thận, có tác dụng trừ phong thấp, mạnh gân xương. Vì vậy, nó được xem là một vị thuốc để tăng cường thể lực, chống viêm, chữa phong hàn, tê thấp, nhức mỏi gân xương hoặc co quắp tê bại. 

Mong rằng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về cây Thiên niên kiện và những lợi ích mà nó mang lại. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào hoặc muốn tìm hiểu thêm về sản phẩm từ loài cây đặc biệt này, đừng ngần ngại liên hệ với LMX. Chúng mình luôn sẵn sàng hỗ trợ và cung cấp cho bạn những sản phẩm chất lượng nhất.